Miloslav Bednář
Voor mij als ooggetuige van toen gebeurde het bijna gisteren … Een massale militaire Russische aanval op mijn land. Tanks in Praag, waar je ook keek. Boze mensen tegen hen met zelfgemaakte posters en verontwaardigd gepraat. Ze waren erg gretig en dankbaar voor veel folders die ik onder hen verspreidde. Een zwevende geur van indringende gewelddadige barbaarsheid om ons heen was walgelijk. En de burgers in Praag reageerden dienovereenkomstig. Sommigen van hen werden vermoord door de Russische vijanden van vrijheid.
Voor de meeste Tsjechen is het nu een verre geschiedenis zoals sommige mensen zeggen. Werkelijk? Niet helemaal. De meeste van mijn landgenoten voelen een connectie met het heden, maar vaag. De orale familiegeschiedenis speelt hoe dan ook zijn rol. Iets meer mensen in Tsjechië voelen Rusland nu gevaarlijker dan de VS. Maar de langdurige communistische totalitaire indoctrinatie brengt blijkbaar zijn vruchten voort, nog steeds: voor de 51% van de Tsjechische bevolking lijken zowel Rusland als de VS even agressief. In totaal namen duizenden generaties in de straten deel aan herdenkingsevenementen in het hele land op 21 augustus. Een band van eenheid overwon dus duidelijk tegen zichtbare inspanningen van de Russische propaganda, van communisten tot sociale netwerken die hier hybride activiteiten ontplooien.
Herinneringsconcert op 21 augustus 2018 op het Wenceslasplein ter herdenking van neerslaan van Praagse lente op 21 augustus 1968.
Foto: Mafra – Dan Materna
De huidige verjaardag van de Russische militaire aanval op Tsjecho-Slowakije in augustus 1968 verwijst uiteraard naar het voortdurende huidige Russische gedrag ten opzichte van de strategische zone tussen Rusland en Duitsland. Deze gordel van meestal minder belangrijke naties en staten was, en wordt natuurlijk nog steeds in gevaar gebracht door twee naburige grootmachten, namelijk Duitsland en Rusland. In de loop van de twintigste eeuw werd de Russische bedreiging voor deze cruciale geopolitieke zone duidelijk. Ten eerste was het het pact tussen het nazi-Duitsland en de communistische Sovjet-Unie dat op 23 augustus 1939 werd afgesloten, het Molotov-Ribbentroppact. Na de gehechte collusie viel het communistische Rusland het oosten van Polen binnen en bezette het. Daarnaast bezette het de Baltische staten tegen juni 1940. Ten slotte, als een resultaat van zijn overwinning in de Tweede Wereldoorlog, maakte de Sovjet-Unie het hele Polen, Tsjecho-Slowakije, Hongarije, Roemenië, Bulgarije en Albanië tot slaaf in de periode van 1944 tot 1948. Dit een Russische stap begon het Koude Oorlog-tijdperk dat eindigde in 1989-1990.
Een schijnbare continuïteit tussen de communistische Sovjetunie en de Russische dictatuur van Poetin presenteert op zijn minst het volgende Russische agressieve gedrag ten opzichte van de buurlanden: de scheiding van twee Georgische provincies uit Georgië tegen 2008, bezetting en annexatie van de Krim tegen Oekraïne tegen 2014, en een militaire steun van scheiding van oostelijke delen van Oekraïne sinds 2014.
Last but not least, toont een treffend stuk continuïteit tussen de huidige Russische dictatuur en de communistische Sovjet-Unie in termen van een duidelijke symboliek de aanhouding van acht Russen op het Rode Plein in Moskou tegen 25 augustus die het dappere protest van acht Russische democraten tegen de Sovjetbezetting van Tsjecho-Slowakije vanaf 25 augustus 1968. Dit was een uitdagende boodschap voor het publiek, zeker niet ongehoord, en het activeerde ook een actieve reactie van de Tsjechische president Miloš Zeman.
Miloslav Bednář