Vredesclub PAX strijkt jaarlijks meer dan 10 miljoen euro op van de belastingbetaler. In zijn onlangs verschenen boek Dissidenten & Vredessjoemelaars doet Oost-Europakenner Johann Grünbauer uit de doeken dat de organisatie minder onberispelijk is dan het lijkt.
PAX komt voort uit de vredesbeweging en is een fusie van IKV en Pax Christi, bekend van de grote demonstraties in de jaren 80. Het ministerie van Buitenlandse Zaken spekt de kas van de organisatie met 11.904.750 euro per jaar. Dit bedrag is tot 2021 gegarandeerd.
De goodwill die de vredesclub indertijd opbouwde, berust volgens auteur Johann Grünbauer op drijfzand: ‘Het IKV beweerde bij monde van Mient Jan Faber dat het werd gesteund door de Tsjecho-Slowaakse dissidentenbeweging Charta ’77. Na uitgebreid onderzoek heb ik kunnen aantonen dat dit pertinente onzin is.’
De dissidenten uit Tsjecho-Slowakije, onder aanvoering van de latere president Václav Havel, pleitten voor mensenrechten in Oost-Europa. Bij IKV en Pax Christi stond daarentegen alleen nucleaire ontwapening in West-Europa op het programma.
Het koketteren met Charta ’77 zorgde voor een positief imago dat de basis is gebleken voor de goudgerande subsidie die nu wordt verstrekt. ‘Ja, je kunt gerust spreken van geschiedvervalsing,’ zegt Grünbauer.
Uit zijn boek komt naar voren dat PAX een ijzersterke reputatie verkreeg door mooi weer te spelen met goedkeuring die Havel en de zijnen nooit hebben gegeven. ‘Daardoor doen ze sindsdien een miljoenendans – op kosten van de belastingbetaler. Daar mag politiek Den Haag best eens vraagtekens bij zetten.’
Het boek is geschreven in dankbare herinnering aan Charta ’77 en haar geweldloze strijd voor waarheid.
Een strijd die 40 jaar geleden begon en 25 jaar geleden eindigde.
Prof. dr. ir. Egbert Schuurman (oud-senator):
Geschiedenis is wat er is gebeurd. Dat is nogal eens anders dan er gezegd is en beweerd wordt. Dat is ook met de Nederlandse vredesbeweging het geval. Onthullend en schokkend brengt Johann Grünbauer in dit boek aan het licht dat de verhouding tussen die beweging en de (voornamelijk) Tsjechische dissidenten tijdens de Koude Oorlog anders is geweest dan we altijd dachten en nog denken. Lees dit boek en je vraagt je bezorgd af: ‘Door wie worden we in onze tijd om de tuin geleid?’
Paul Cliteur, schrijver van Bardot, Fallaci, Houellebecq en Wilders (2016):
Dissidenten en Vredessjoemelaars is een interessante en goed geschreven bijdrage aan de geschiedschrijving over een van de meest geromantiseerde perioden uit de geschiedenis: de jaren 60 – 80 van de twintigste eeuw. De schrijver verbindt op indrukwekkende wijze cultuurgeschiedenis met autobiografie en persoonlijk commentaar.
Recensie Biblion:
Gedetailleerd beschrijft de Nederlandse zakenman Johann Grünbauer (1946) hoe hij zich vanaf zijn studententijd betrokken voelde bij de Tsjecho-Slowaakse dissidenten tegen het toenmalige communistische regime. Goed geschreven en uitstekend gedocumenteerd geeft hij een boeiende kijk op de geschiedenis van de ontmanteling van de dictatuur in dat land. Rode draad door het boek is het wantrouwen dat Grünbauer toen had, en nog steeds heeft, tegen de ‘gekleurde’ berichtgeving in Nederland over deze vrijheidsstrijd. Met name het IKV en zijn toenmalige boegbeeld Mient Jan Faber moeten het hierbij ontgelden. De auteur geeft duidelijk aan een ‘rechtse ‘68er’ te zijn (naar het jaar van de Praagse Lente). Hij laat zich dan ook kritisch uit over de andere opstanden in het Europa van 1968 en later. Grünbauer is erin geslaagd een mooi historisch beeld te schetsen van de mensenrechtenbeweging Charta ’77 en van de ontwikkelingen die hebben geleid tot de vrije landen Tsjechië en Slowakije. Absoluut het lezen waard. Bevat zwart-witfoto’s, vele noten, een overzichtelijk register en een voorwoord van Frits Bolkestein.
Einde recensie.
De auteur Johann Grünbauer (1946 – Amsterdam) is Delfts ingenieur die het staalconstructiebedrijf van zijn vader heeft voortgezet. Hij ontwikkelde er de gebogen (honing)raatligger die is toegepast in o.m. het NS-station Amsterdam-Rai (zie foto). Tijdens zijn ingenieursstudie raakte hij bevriend met mensen van de Tsjecho-Slowaakse dissidentenbeweging Charta ’77. Daarnaast werkte hij undercover voor de toenmalige Binnenlandse Veiligheidsdienst (nu AIVD). Later kreeg hij confrontaties met de Tsjecho-Slowaakse geheime dienst. Een cocktail van dit alles gaf hem een onthullende blik op allerlei gebeurtenissen die in de jaren ’60 – ’80 van de vorige eeuw hebben plaatsgevonden. Maar laat ook zien hoe na het neerhalen van het IJzeren Gordijn het IKV en Pax-Christi (nu Pax) de morele erfenis van moedige chartisten te gelde hebben gemaakt. Subsidies van het ministerie van Buitenlandse Zaken die met de jaren steeds hoger werden. Voor de jaren 2016-2021 is dit bijna 12 miljoen euro (vast) per jaar. Hij doet hiervan verslag in dit boek. De samenvatting van het boek vindt u hier.
De foto’s die zwart-wit in het boek staan, kunt u hier in kleur bekijken. Het notenapparaat (eindnoten) kunt u hier digitaal in pdf raadplegen en eventueel downloaden.
Een rondleiding door communistisch Praag, de stad van Charta ’77, kunt u hier meemaken.
Grünbauer heeft samen met wijlen Jan van der Does en Arie van der Poel in 1984 het boek Wat Charta ’77 werkelijk gezegd heeft uitgegeven. De ‘Stichting Geen Kerkgeld voor Geweld’ (nu Stichting ClearFacts) had deze publicatie financieel mogelijk gemaak. Ook toen was er geen echte interesse in deze mensenrechtenbeweging.
Toen Charta ’77 in 1977 van zich liet spreken, had het IKV totaal geen belangstelling hiervoor. In dit jaar liet het IKV van zich spreken met de leus: ‘Help de kernwapens de wereld uit om te beginnen uit Nederland’. De Stichting Informatie over Charta ’77 (opgericht in 1981) publiceerde vervalste vertalingen. De vredesbeweging IKV (nu PAX) ‘gebruikte’ Charta ’77 vanaf 1981(sic) door haar foutief te citeren op de grote vredesdemonstratie om zijn eigen populariteit te verhogen.
Dit was ons destijds al bekend. We hebben het in 1984 in de publiciteit gebracht door de uitgave van dit boek. In dit boek staan verklaringen van Charta ’77 aan de vredesbewegingen, en verder de brief die het IKV aan Charta ’77 heeft geschreven. Ook de brief van de charta-ondertekenaar Petr Pithart (weten we nu, was toen natuurlijk geheim) ‘Aan jullie die voor de vrede marcheren’. Hij geeft in deze brief fundamentele kritiek op de vredesdemonstraties. Deze brief geeft door de weglatingen van de Stichting Informatie over Charta ’77 de indruk als zou de auteur (Pithart) instemmen met de marsen van de vredesbewegers.
Onwaarheden over Charta ’77 die het IKV en de Stichting Informatie over Charta ’77 publiceerden, werden vaak opgenomen in de knipselkrant van de kerken, en werden zodoende verspreid bij kerken, kerkeraden, dominees enzovoort. Maar ook de media namen de onwaarheden over. En zo werd men op het verkeerde been gezet (zie bijvoorbeeld artikel uit Trouw hieronder). En staat men nog steeds op dit verkeerde been.
Wij beschikken nog over enkele exemplaren van Wat Charta ’77 werkelijk gezegd heeft. Neem contact met ons op wanneer u in dit boek bent geïnteresseerd.
Hieronder nog een krantenbericht in Trouw van 24 mei 1984, over dit boek. Het linkse dagblad Trouw heeft het, zacht gezegd, kennelijk niet willen begrijpen. Arie van der Poel had natuurlijk precies het tegenovergestelde gesteld,dan wat er nu staat. En wat de opmerking van Wim Bartels betreft: het was het IKV die de meningen van chartisten tegen elkaar uitspeelde. Want het gaat niet om ‘meningen’ of ‘standpunten’ van individuele chartisten. Het gaat om het ‘officiële’ standpunt van Charta ’77, zoals die werd verwoord door de drie woordvoerders. Dat was de kwestie die we in ons boek ‘Wat Charta ’77 werkelijk gezegd heeft’ aan de orde hebben gesteld.
Onder een artikel van Trouw en van De Telegraaf over de presentatie over ons boek ‘Wat Charta ’77 werkelijk gezegd heeft’. De vraag, welke krant er in die tijd het meest objectief was (althans wat deze kwestie betreft), is nu niet meer moeilijk te beantwoorden. Die toen vermaledijde rechtse krant wist wel waar het om ging….