Gedenkteken van de slachtoffers van het communisme in Tallinn. Close up met namen van slachtoffers die zijn gedeporteerd naar de Sovjet-Unie.

Gedenkteken van de slachtoffers van het communisme in Tallinn. Close up met namen van slachtoffers die zijn gedeporteerd naar de Sovjet-Unie.

8 mei 1945 markeert het einde van de Tweede Wereldoorlog en directe militaire activiteit in Europa. Duitsland capituleerde onvoorwaardelijk en de belangrijkste oorlogsmisdadigers stonden al snel voor een tribunaal, dat tegenwoordig bekend staat als het proces van Neurenberg. Ook in Frankrijk, België en Nederland stonden zij voor het gerecht. Ook een aantal Japanse leiders, die werden beschuldigd van het voorbereiden en voeren van veroveringsoorlogen, werden voor het Internationale Militaire Tribunaal gebracht. Een van de oorlogsmisdadigers, de Sovjet-Unie, kwam echter als bondgenoot en overwinnaar uit de oorlog, nadat zij nieuwe landen had veroverd en andere aan haar controle had onderworpen. Er heeft nooit een proces plaatsgevonden over de oorlogsmisdaden en schendingen van het internationaal recht door dit land. Ook nu nog is de mythe wijdverbreid dat alleen Duitsland verantwoordelijk was voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog en dat alleen Duitsland misdaden tegen de menselijkheid heeft begaan. Deze mythe is vooral wijdverbreid onder de burgers van Rusland, of de wettige opvolger van de Sovjet-Unie, zoals president Vladimir Poetin het heeft geformuleerd. We zien deze mentaliteit momenteel in Oekraïne, waar een brute oorlog woedt, en in de pogingen om de macht uit te breiden naar Wit-Rusland, Moldavië, Georgië enzovoort. Zoals de voormalige Russische president Dmitry Medvedev zei – het doel van Rusland is zich uit te strekken van Vladivostok tot Lissabon.

De oorlog eindigde niet in 1945. In de halve eeuw daarna heeft Rusland op het grondgebied van de Sovjet-Unie, ook in de ingelijfde Baltische staten, aantoonbaar brutale misdaden tegen de menselijkheid en schendingen van de mensenrechten begaan, en Rusland heeft zich daarvoor nooit hoeven te verantwoorden. De oorlogsmisdadigers van de Sovjet-Unie worden in Rusland nog steeds beschouwd als helden en bevrijders, hoewel alleen al Estland een vijfde van zijn bevolking heeft verloren door hun daden. Toen de Sovjet-Unie in 1991 instortte, heeft Rusland de kans om zich tot een democratisch land te ontwikkelen niet benut. Rusland koos ervoor om door te gaan op zijn criminele weg en doet dat nog steeds, steeds openlijker en brutaler. Op 24 februari 2022, op de Onafhankelijkheidsdag van Estland, koos Rusland ervoor om de oorlog die het in 2014 in Oekraïne was begonnen op volle schaal voort te zetten, en dat raakt ieder van ons op de een of andere manier.

Het Estlandse Instituut voor Historisch Geheugen organiseert zijn Summer Schools sinds 2018. Gedurende vier dagen maken we kennis met de Tweede Wereldoorlog en de gevolgen daarvan aan de hand van het voorbeeld van de Estse geschiedenis. We zullen musea en andere gedenkplaatsen bezoeken, films bekijken en historici, politici, politicologen en andere deskundigen ontmoeten die ons helpen om zowel het verleden als het heden te begrijpen. We zullen ook bespreken hoe ideologisch complexe geschiedenisonderwerpen in schoollessen kunnen worden behandeld. In 2023 organiseren we een Summer School voor geschiedenisleraren en afgestudeerde studenten, en een andere Summer School voor middelbare scholieren en bachelorstudenten.

De Summer Schools worden georganiseerd in samenwerking met de Duitse ambassade in Estland en deelname is voor iedereen gratis. De deelnemers krijgen accommodatie in tweepersoonskamers en maaltijden voor de duur van de Summer School. De deelnemers moeten hun eigen reiskosten van en naar Tallinn betalen. Het programma van de Summer School is in het Engels.

Inschrijven voor de Summer School kan tot en met 16 april en de uitslag wordt bekendgemaakt op 21 april.

De Summer School voor geschiedenisleraren, historici, docenten en afgestudeerde studenten vindt plaats van 23-28 juli 2023. Inschrijven van geschiedenisleraren enz. kan hier.

De Summer School voor middelbare scholieren en bachelorstudenten vindt plaats van 30 juli tot 4 augustus 2023. Inschrijven van middelbare scholieren en bachelorstudenten kan hier.

Voor meer informatie en vragen kunt u contact opnemen met mevrouw Eli Pilve: eli.pilve@mnemosyne.ee,    Telefoon: +372 5622 9686.

U kunt ook contact opnemen met SGTRS: info@sgtrs.nl