Een uitdaging voor het gedachtenisbeleid van Europa
Doel van de internationale conferentie is de democratische landen van Europa en Noord-Amerika te laten nadenken over de huidige hybride dreigingen van Rusland, met een nadere beschouwing over het gebied van misbruik en vervalsing van de geschiedenis van de 20e eeuw, het creëren van mythen, enzovoort als instrument van de desinformatieoorlog met het oog op de huidige militaire invasie van de Russische Federatie in Oekraïne en als uitdaging voor de internationale gemeenschap op het gebied van het gedachtenisbeleid. De conferentie vormt een goede aanvulling op de prioriteiten van het Tsjechische voorzitterschap, met name het vijfde gebied – de veerkracht van democratische instellingen, waartoe instellingen van de geschiedenis ongetwijfeld behoren.
De conferentie moet de mechanismen van de Russische informatieoorlog samenvatten en beschrijven tegen de achtergrond van historische ervaringen en parallellen, en zoeken naar raakvlakken, manieren en beste praktijken om de collectieve veiligheid in de toekomst beter te versterken op het belangrijke gebied van het gedachtenisbeleid en hoe de positie van instellingen van de geschiedenis kan worden versterkt en de weerbaarheid van democratische instellingen tegen moderne bedreigingen verder kan worden verbeterd.
De conferentie moet het standpunt van de EU weerspiegelen (documenten van het Europees Parlement) met betrekking tot:
Resolutie van het Europees Parlement van 19 september 2019 over “Het belang van het Europees gedenken voor de toekomst van Europa” (2019/2819(RSP)), die “…oproept tot de bevordering van een gemeenschappelijke cultuur van historisch gedenken die de misdaden van fascistische, stalinistische en andere totalitaire en autoritaire regimes uit het verleden verwerpt en de weerbaarheid tegen moderne bedreigingen van de democratie verbetert…”;
respectievelijk de strategische communicatie van de EU om propaganda van derden tegen haar tegen te gaan (2016/2030(INI)) waarin, “een groot deel van de propaganda van het Kremlin erop gericht is sommige Europese landen af te schilderen als behorend tot “de traditionele Russische invloedssfeer”; merkt op dat een van zijn belangrijkste strategieën bestaat uit het verspreiden en opdringen van een alternatief verhaal, vaak gebaseerd op een gemanipuleerde interpretatie van historische gebeurtenissen en gericht op het rechtvaardigen van zijn externe acties en geopolitieke belangen; merkt op dat het vervalsen van de geschiedenis een van zijn belangrijkste strategieën is; wijst in dit verband op de noodzaak om het bewustzijn van de misdaden van communistische regimes te vergroten door middel van publiekscampagnes en onderwijssystemen en om onderzoeks- en documentatieactiviteiten te ondersteunen….”
of documenten zoals het decreet van de president van de Russische Federatie nr. 442 van 30 juli 2021 over de interministeriële commissie voor historisch onderwijs en de gevolgen daarvan voor andere Europese landen (offensieve acties tegen entiteiten die historische feiten trachten te “vervalsen” en aldus de belangen van de Russische Federatie schaden, specifieke acties – annulering van de activiteiten van de Russische organisatie Memorial, vernietiging van archieven en musea in Oekraïne (Tsjernihiv, Kharkiv, Mariupol), enz.)
Samengevat: Het gebied omvat de ervaring van de post-Sovjetstaten die nu deel uitmaken van de democratische EU of kandidaat zijn voor EU-lidmaatschap en de Europese, Amerikaanse ervaring met de voormalige USSR. De discussie moet gaan over desinformatie en informatieoorlog, bescherming van archieven en musea die de geschiedenis van het totalitarisme van de 20e eeuw behandelen.
Programma van de conferentie:
Locatie: Liechtenstein Palace, U Sovových mlýnů 506/4 Voor vertaling wordt gezorgd: Engels, Tsjechisch, Frans, Russisch (tbc) welkomstkoffie (9:15 – 10:30)
- 8:30 – 9:15 uur registratie
- 9:45 – Opening van de tentoonstelling “Under the Alien Skies: Litouwers in Sovjetkampen voor dwangarbeid en ballingschap in 1940-1958” voor het Liechtensteinpaleis door Exc. Gitanas Nausėda, president van Litouwen, en Petr Fiala, premier van Tsjechië.
Opening van de conferentie
- 10:00 – Openingstoespraak door Petr Fiala, premier van Tsjechië
- 10:10 – Openingstoespraak door Exc. Gitanas Nausėda, president van Litouwen
- 10:30 – Speciale gast: Sviatlana Tsikhanouskaya, nationaal leider van Wit-Rusland, Wit-Rusland en zijn Europese toekomst
Sessie I: Russische historische desinformatie als agressiemiddel
10:45-13:00
Voorzitter: Marek Mutor (PL), voorzitter van het PEMC
- Nicolas J. Cull (USA) University of Southern California, Keynote speech: Tegengaan van Sovjet desinformatie. Lessen uit het verleden
- Rasa Juknevičienė (LT), EP-lid, hoofd van de Informele Herdenkingsgroep in het Europees Parlement, voormalig minister van Defensie.
- Volodymyr Viatrovych (UA), historicus, parlementslid, Verkhovna Rada van Oekraïne
- Donald L. Ritter (USA), Stichting en museum voor slachtoffers van het communisme
- Karol Polejowski (PL), adjunct-directeur, Instituut voor Nationale Herdenking en Commissie voor de vervolging van misdaden tegen de Poolse natie.
lunch
Sessie II: Hoe Russische desinformatie bestrijden?
14.00-16.00
Voorzitter: Łukasz Kamiński (PL), directeur, Ossolineum Instituut
- Martyna Bildziukiewicz (EU), hoofd Task Force East Stratcom, Europese Dienst voor extern optreden, project EUvsDisinfo (online)
- Veronika Krátká Špalková (CZ), analist, Kremlin Watch
- Kenneth Lasoen (NL), onderzoeker, Instituut Clingendael
- David Satter (VS), journalist en historicus, auteur van The Less You Know, The Better You Sleep.
- Pavel Žáček (CZ), historicus, parlementslid, voorzitter van de Commissie veiligheid. Parlement van de Tsjechische Republiek
- Michal Koudelka (CZ), directeur Veiligheidsinformatiedienst (tbc)
16.00-16.30 koffiepauze
Sessie III: Communistische ervaring in het Europees herdenkingsperspectief
16.30 – 17.45
Voorzitter: prof. Antoine Arjakovsky (FR), Collège des Bernardins
- Rafał Rogulski (PL), Europees Netwerk voor Herinnering en Solidariteit.
- Stéphane Courtois (FR), historicus, auteur van het Zwartboek van het communisme.
- Gabriel Andreescu (RO), Universiteit van het Westen, Timișoara
- Marek Mutor (PL), voorzitter, Platform Europese nagedachtenis en geweten.
Virtuele rondleiding
17.45 – 18.00
- Tszwai So (UK) – Pan-Europees Monument voor de Slachtoffers van het Totalitarisme in Brussel
Wandeling ter herdenking van de 33e verjaardag van de Fluwelen Revolutie in Tsjecho-Slowakije
Trefpunt: Hotel Roma, Újezd 425/24, Praag 1
19.00 – 20.00
Monument voor de slachtoffers van het communisme, Újezd, 118 00 Malá Strana
Plaats van de studentendemonstratie en het bloedbad op 17 november 1989, Národní třída
18 november 2022 (vr)
Locatie: Liechtenstein Palace, U Sovových mlýnů 506/4
- 8.30 – 9.00 uur registratie
- 9.00 – Welkom door de organisatoren (USTR, MPXX, PEMC)
- 9.10 – Keynote speech: ….. (tbc)
Zitting IV: Omgaan met het communistische verleden – cruciaal element van de democratische overgang
9.30 – 11.00
Voorzitter: Jan Kalous (CZ), directeur MPXX of Michael Zantovsky, directeur Václav Havel Bibliotheek (tbc)
- Andriy Kohut (UA), directeur van het staatsarchief van de Oekraïense veiligheidsdienst.
- Jonila Godole (AL), CEO, Instituut voor Democratie, Media & Cultuur
- Martin Palouš (CZ), School of International and Public Affairs van Florida International University, bestuurslid USTR
- Paweł Ukielski (PL), adjunct-directeur, Museum van de Opstand van Warschau
- Boris Belenkin (RU), lid van de raad van bestuur, MEMORIAL
11.00 – 11.30 uur koffiepauze
Sessie V: Omgaan met het communistische verleden – wat moet er nog gebeuren?
11.30 – 13.00
Voorzitter: prof. Hannes Gissurarson (IS), Universiteit van IJsland
- Łukasz Kamiński (PL), directeur, Instituut Ossolineum
- Vladimir Tismăneanu (VS), Universiteit van Maryland (online)
- Yanina Sokolova (UA), actrice, top-blogger en YouTuber
- Tszwai So (UK), architect, Monument voor de Slachtoffers van het Totalitarisme in Europa in Brussel
- Nancy Aris (DE), commissaris voor de slachtoffers van de SED-dictatuur voor de deelstaat Saksen
Slotopmerkingen
- Garry Kasparov, Russische schaakgrootmeester, politiek activist, voorzitter, Human Rights Foundation, New York (online)
Vertrek deelnemers
NB: Voorafgaand aan deze conferentie hield op 16 november het Platform of European Memory and Conscience zijn jaarvergadering