Van 3 tot 6 november vond in Tirana (Albanië) de jaarlijkse bijeenkomst plaats van het Platform of European Memory and Conscience. Het Platform is inmiddels een samenwerkingsverband geworden van 62 organisaties. Van deze 62 leden waren 44 organisaties aanwezig bij de bijeenkomst.

De bijeenkomst vond deze keer plaats in Tirana, Albanië, en werd georganiseerd door het Albanese Institute for Democracy and Culture (IDMC). Op zondag 3 november konden de leden rustig inchecken in het uitstekende Tirana International Hotel.

Een gevangeniscel in ‘Site of Witness and Memory’ in Shkodra. Daar waar een mens niet wil zijn, wil de boom naar binnen.

De volgende dag werd begonnen met een werkbezoek aan de stad Shkodra. Deze stad ligt in het noorden van Albanië en was tijdens het communistisch regime (1944-1992) een broeinest van verzet.

De burgemeester van Shkodra, mevrouw Voltana Ademi, heette alle aanwezigen welkom. Zij noemde bij name de heer Pjerin Mirdita, directeur van het museum, mevrouw Inese Vaidere, lid van het Europees parlement, mevrouw Jonila Godole, directeur van het IDMC en de voorzitter van het platform de heer Lukasz Kaminski.

Eerst werd een bezoek gebracht aan de Site of Witness and Memory. Deze voormalige gevangenis dient nu als museum waar op dat moment de reizende tentoonstelling Totalitarianism in Europe werd geëxposeerd. Achter het museum heeft men de cellen in de originele staat gelaten. Dit was indrukwekkend. Kale ruimtes van net vier vierkante meter met, als je ‘geluk had’, een deken op de vloer. Bijna ironisch kwamen takken van een boom van buiten een cel ingroeien terwijl mensen hun best deden om niet hier in te raken.

De lokale omroep maakte opnames van het bezoek. De cameraman vertelde ons dat hij hier ooit drie maanden opgesloten had gezeten. Waar zijn familie was gebleven was hem tot op de dag van vandaag onbekend.

Herdenkingsmonument van de communistische periode. Dit monument bevindt zich in het centrum van Shkodra.

Hierna ging het naar het herdenkingsmonument in het centrum van Shkodra waar bloemen werden gelegd. Daarna werd een bezoek gebracht aan de San Franciscan Church en de Assembly of Stigmatin Sisters. Daarna ging de reis terug naar Tirana.

De volgende dag, 5 november, werd in eerste instantie besteed aan vergaderen. Allereerst werd er gedebatteerd en gestemd over belangrijke wijzigingen in de statuten van het Platform. Met de wijzigingen werd er de onduidelijkheid weggenomen in de relatie van de voorzitter, de executive board en de directeur. Tevens werd in de statuten geregeld dat het Platform geen ‘slapende leden’ heeft. Als een lid enkele jaren achtereen geen teken van activiteit lieten zien (zoals het bezoeken van de jaarlijkse ledenvergadering), dit lid geroyeerd kan worden. Met deze statutenwijziging werd vastgelegd dat het Platform een levende organisatie is.

Jaarvergadering van het Platform of European Memory and Conscience op 5 november 2019 in Tirana.

Daarna werd gestemd over de toetreding van de Italiaanse organisatie Gariwo als lid van het Platform. Gariwo hadden wij voorgedragen. Helaas waren de meningen hierover verdeeld. Overigens niet zo verwonderlijk, omdat Gariwo niet exclusief het bestuderen van totalitaire regimes als doel heeft. Gariwo heeft als belangrijke activiteit het planten van bomen ter nagedachtenis van mensen die hun leven in dienst voor de gerechtigheid hebben gesteld. (Dit idee van het planten van bomen is afkomstig van het Israëlische Yad Vashem.) Wij hadden Gariwo voorgedragen om het Platform meer West-Europees ‘bloed’ te geven. Nu Gariwo kandidaat-lid is geworden, zullen wij ons inzetten om Gariwo ook volledig lid te doen worden. Bij de volgende jaarvergadering zal er opnieuw gestemd worden over het lidmaatschap.

 

Spionageapparatuur dat tijdens de communistische tijd werd gebruikt. Hier tentoongesteld in ‘House of Leaves’ in Tirana

Na de jaarvergadering werd ‘s-middags een bezoek gebracht aan The House of Leaves. Dit museum heeft een zeer uitgebreide collectie van middelen die tijdens de communistische periode gebruikt werden voor het afluisteren van telefoongesprekken en het censureren van post. Dat het gebouw direct naast het postkantoor staat, is dan ook geen toeval.

Op de laatste dag sprak directeur dr. Tobias Rütterhoff, directeur van de Konrad Adenauer Foundation over ‘De Duitse ervaring met het verwerken van het Albanese (communistische) verleden’.

Tenslotte werd een bezoek gebracht aan het Albanese parlement. Rond 12 uur die middag vertrok iedereen weer richting vliegveld. Met nieuwe contacten of hernieuwde.