Op 1 maart hebben de Tsjechische minister van Buitenlandse Zaken Zaorálek en de eerste vicevoorzitter van de Europese Commissie de heer Frans Timmermans het Max van der Stoel gedenkteken onthuld.

Het gedenkteken van de ontmoeting -de boom en zijn schaduw- tussen Max van der Stoel en Jan Patočka. Die ontmoeting vond plaats op 1 maart 1977. Dit gedenkteken toont de impact van deze ontmoeting op de geschiedenis van Tsjechië. Het gedenkteken was ontworpen door de beeldhouwer Dominik Lang. Het bevindt zich in het Max van der Stoelpark. De Jan Patočkastraat loopt er vlak langs (op de achtergrond).

Met dit gedenkteken wordt de spectaculaire en dramatische ontmoeting tussen professor Jan Patočka, de grondlegger van de mensenrechtenbeweging Charta ’77 en Max van der Stoel, toentertijd onze minister van Buitenlandse Zaken in beeld gebracht. Die ontmoeting vond precies veertig jaar eerder plaats op 1 maart 1977.

Voorafgaand aan de onthulling van het gedenkteken, die ‘s-middags plaats vond, was er ‘s-ochtens een bijeenkomst in het hotel Intercontinental. Dat was ook de plaats van die ontmoeting tussen Jan Patočka en Max van der Stoel. Hier een videoverslag van deze bijeenkomst. Met name de bijdrage van Dick Verkijk (vanaf de 22e minuut) is bijzonder.

Een korte levensbeschrijving van Jan Patočka vindt u hier.
Een verslag van zijn verhoor, opgemaakt door de Tsjecho-Slowaakse geheime dienst, vindt u hier.

Naar aanleiding van de onthulling van het gedenkteken (mede) door de heer Frans Timmermans, schreven wij hem een brief. De originele versie (in het Engels) vindt u hier. Er is ook een versie in het Nederlands.

In vervolg op onze brief heeft het Platform of European Memory and Conscience ook een brief geschreven. Die hebben wij gezamenlijk (PEMC en SGTRS) aan de heer Timmermans overhandigd. Met de brief hebben wij hem ook een tas gegeven, waarin verschillende producten zaten die door het PEMC zijn gemaakt: het boek ‘Lest we Forget’, de mini-tentoonstelling ‘Totalitarianism in Europe’, resumé’s van conferenties, jaarverslagen, het bordspel ‘Accros the Iron Curtain’ en nog veel meer. Dit hebben wij kunnen doen tijdens de receptie die ons na afloop van de onthulling op de Nederlandse ambassade werd aangeboden. De heer Timmermans toonde zich niet amused.

De essentie van de brieven is, dat de heer Timmermans als minister van Buitenlandse Zaken destijds akkoord is gegaan met een hoge subsidie van ruim 11 miljoen euro aan een organisatie als Pax (in het kader van Samenspraak & Tegenspraak), die door misleidende trackrecords te overleggen die subsidie heeft kunnen ontvangen (vast tot en met 2021) terwijl het PEMC nog geen enkele subsidie heeft ontvangen van de Europese Commissie. Dit gezien het feit dat het PEMC werkzaamheden verricht die door de Europese Commissie en het Europese Parlement zijn aanbevolen en gewenst geacht worden.